TAĦDITA DWAR L-GĦASAFAR - AGM SBAM 2018 minn Stefan Psaila
b'koperazzjoni ma' Borg Cardona & Co. Ltd.
- INFERTILITA
- IMWIET FIL-BAJDA – MA JFAQSUX
- MEWT WARA LI JFAQSU
- MEDIĊINI
- IKEL- ŻRIERAGĦ U NUTRIJENTI
INFERTILITA
- Bajd infertilI GĦandhom jiĠu mneĦĦija – batterja joqtlu embrijun
- GĦasafar bĦall mammiferi GĦandhom ŻewĠ ovarji
- L-GĦasfura tiddependi fuq tax-xellug
- Hemm Ħafna fatturi li jaffetwaw il-fertilita kemm fl-GĦasfur u kemm fl-GĦasfura:
- MediĊini li jintuŻawIkel li nitimGĦaw - VITAMINIKif nieĦdu Ħsieb l-ambjentMard waqt it-tnissil
INFERTILITA - MEDIĊINI
- Ċertu mediĊini jinterferu mal-formazzjoni tal-isperma
- Importanti LI INSAQSU MINN FEJN NIXTRU L-MEDIĊINA
- DOXYCICLINE, DIMETRIDAZOLE, SULFADIMIDINE AĦJAR MA JINTUŻAWX
- ENROFLOXACIN, TOLTRUZARIL, IVERMECTIN UŻAW BI PREKAWZJONI – JIDDEPENDI FUQ IL-LIVELL TA'FERTILITA FIL-GUVA/KAMRA
- L-AĦJAR WAQT IT-TNISSIL UŻAW MEDIĊINA A BAŻI TA RONIDAZOLE, AMPROLIUM, COLISTIN, CHLORANPHENICOL U FURALTADONE
- AMPROLIUM – KOĊĊIDJOSI
- RONIDAZOLE- TRICHOMONIASIS U CHOCLOSOMA
- COLISTIN, CHORAMPHENICOL ETC. GĦAL SALMONELLA, KLEBSIELLA U COLIBACILOSIS
- IMPORTANTI LI NGĦATU VITAMIN E META NUŻAW MEDIĊINI QABEL U WAQT TNISSIL
INFERTILITA - AMBJENT
- GĦANDHOM BŻONN 14 L-SIEGĦA TA'DAWL
- IMPORTANTI LI T-TEMPERATURA TKUN IL-FUQ MINN 20 GRAD CELCIUS
- UMDITA GĦANDHA TKUN BEJN 50-70%
- IMPORTANZA TAX-XEMX DIRETTA – DAWL UV U VITAMIN D
- BROAD SPECTRUM VS FULL SPECTRUM LIGHT SORCE
- GĦALL – GĦASAFAR L-AĦJAR HU FULL SPECTRUM DAN GĦAX JGĦATI L-ISTESS SPECTRUM TAX-XEMX
- L-AQWA DAWL HU DAK LI JIPPRODUĊI TANNING
- IMPORTANTI L-INDAFA KEMM MILL –BATERJA, INSETTI U PARASITI
- IL-PASSIĠĠIERI GĦANDHOM IKUNU SODI U HUMA ĦOROX GĦALL-QABDA
INFERTILITA - AMBJENT
- QABEL IT-TNISSIL IMPORTANTI LI TAMMINISTRA TRATTAMENT GĦALL-KONTRA IL-PARRASITI (ĦURRIEQ) UŻA INSETTIĊIDA
- KONTRA IL- VIRUSI U L-BATTERJA – DISINFETTANTI (VIRKON S)
- MATERIAL LI L-GĦASFUR JUŻA BIEX JGĦAMEL IL-BEJTA TAJJEB LI JKUN ADATTAT
- MINN ESPERIMENT LI SAR INSTAB LI GĦASFUR JGĦAŻEL IT-TUL TAL-MATERIAL LI JUŻA BIEX JGĦAMEL IL-BEJTA SKOND IL – BIQJA JEW IL-KAXXA
- BIŻ-ŻMIEN JITGĦALLEM JUŻA IŻ-ŻEWĠ TULIJIET
NUTRIJENTI WAQT IT - TNISSIL
- KARBOIDRATI – SORS TA'ENERĠIJA, SORS UNIKU TA' ENERĠIJA GĦAS-SISTEM NERVUSA
- DEFIĊENZI – JIMANIFESTAW BĦAL PROBLEMI FIN- NERVITURI – JAQA IL-LIVELL TA'ZOKKOR FID-DEMM
- JEKK NGĦALFU ĦAFNA KARBOIDRATI WAQT LI L-ĠĦASFURA TKUN FUQ IL-BAJD HEMM ĊANS LI T-TEMPERATURA TAL-GISEM TAL-GĦASFURA TITBAXXA U L-BAJD MA JIĠIX INKUBAT SEW – IŻ-ŻGĦAR IMUTU FIL BAJDA
- SORS QAWWI TA'KARBOIDRATI HUWA KWALITA BAXXA TA'SOFT FOOD GĦAX BIE JOĦORĠU PREZZ IRĦIS JGĦAFSU IKTAR FUQ IL-KARBOIDRATI (KEJK) MILLI FUQ IL-PROTEINA (BAJD)
- CEDE HUWA MGĦAFUS SEW FUQ IL-BAJD DAN JIXDHU IL-KULUR ISFAR QAWWI ĠEJ MILL-BAJD
NUTRIJENTI WAQT IT - TNISSIL
- PROTEINI U AMINO AĊIDI – L-GĦASAFAR GĦANDHOM BŻONN LIVELL TA'18%-22%
- DAN IL-LIVELL JIDETERMINA KIF IĠIB RUĦU L-GĦASFUR JEW L-GĦASFURA WAQT IT-TNISSIL
- GĦASFURA LI MA TOQGĦODX FUQ IL-BAJD SEW JISTA JKUN GĦAX IL-LIVELL TA'PROTEINI FL-IKEL IKUN BAXX
- PROTEINI HUMA BŻONJUŻI MINĦABBA IR-RIX, GĦADAM, ORMONI U ENŻIMI.
- GĦASAFAR LI JIEKLU L-INSETTI GĦANDHOM BŻONN IKTAR LIVELL GĦOLI TA'PROTEINI
- HEMM 10 AMINO AĊIDI LI JRIDU JIĠU PROVDUTI LIL GĦASAFAR GĦAX L-GĦASFUR MHUX KAPAĊI JIPPRODUĊIHOM – LYSINE, ARGININE, HISTIDINE, METHIONINE, TRYPTOPHAN, THREONINE, LEUCINE, ISOLEUCINE, VALINE, U PHENYLALANINE
- SORS TA' PROTEINI HUWA IL-BAJD, INSETTI (MEALWORMS), ŻRIERAGĦ
- IL-BAJDA HI IDEJALI GĦAX GĦANDA L-ISTESS PROFIL TA'AMINO ACIDI BĦALL TAL GĦASFUR
INFERTILITA - VITAMINI
- 2 KATEGORIJI TA'VITAMINI – WATER SOLUBLE JEW FAT SOLUBLE
- FAT SOLUBLE JIBQGĦU MIŻMUMIN FIL-ĠISEM IKTAR MILL-WATER SOLUBLE
- FAT SOLUBLE: VITAMINA A, D3, E U K
- FAĊLI ISSIR OVERDOSE – TOXICITY
- VITAMINA E TGĦIN FIL-PRODUZZJONI TAL-ISPERMA
- SORS TAJJEB ĦAFNA TA'VITAMINA E HU L-WHEAT GERM OIL
- DAN HU L-AĦJAR SORS TA'VITAMINA E MINN PRODOTTI OĦRAJN LI HUMA SINTETIĊI
- VITAMINA A TGĦIN FIL FORMAZZJONI TAL-MUCOUS MEMBRANE, JIKBER L-GĦASFUR, SISTEMA IMMUNITARJA, FORMAZZJONI TAL – PIGMENT AĦMAR U ISFAR FIR-RIX, JGĦIN GĦAS-SAĦĦA TAL-GĦAJNEJN
- VITAMINA K – TIĠI IFFURMATA MILL BATTERJA TAJBA FL-IMSAREN. TGĦIN BIEX JIĠU IFFURMATI IL-CLOTTING FACTORS
INFERTILITA - VITAMINI
- VITAMINI WATER SOLUBLE: B1, B2, B6, NIACIN, PANTHOTHENIC ACID, BIOTIN, FOLIC ACID, B12, CHOLINE U VITAMIN C
- INQAS RISKJU TA'OVERDOSE GĦAX JIĠU MORMI MILL – ĠISEM MAL-URINA
- CHOLINE OVERDOSE HU POSSIBLI U JISTA JOQTOL
- THIAMIN JGĦIN FIL FUNZJONI TAN- NERVITURI
- RIBOFLAVIN JGĦIN FL-ASSIMILAZZJONI TAL-KARBOIDRATI, XAĦMIJIET U PROTEINI
- NIACIN JGĦIN FIR-REAZZJONIJIET TAL-ĠISEM LI JIPPROVDU L-ENERĠIJA
- VITAMINA B12 JGĦIN FIL PRODUZZJONI TAL-PROTEINA, KARBOIDRATI U XAĦMIJIET
- B12 INSIBUHA FIL PIŻELLI U SPIRULINA
INFERTILITA - MINERALI
- MINERALI JINKLUDU KALĊIU, FOSFRU, MAGNESJU, ĦADID, KUPRU, ŻINKU, SELNJU, IODJU, SODJU U KLORAT
- KALĊJUM HU IMPORTANTI WAQT IT-TNISSIL
- HU IMPORTANTI LI NUŻAW PRODOTTI LI FIHOM UKOLL MAGNESJU U VITAMINA D3
- VITAMINA D3 TGĦIN BIEX IL-KALĊIUM IKUN ASSIMILAT FIL-ĠISEM TAL-GĦASAFAR
- IL-MAGNESJU HU KOMPONENT IMPORTANTI TAL-GĦADAM U TAL-QOXRA TAL-BAJDA
- KALĊJUM : FOSFRU IRID IKUN IKTAR MINN 2:1
INFERTILITA – ESSENTIAL FATTY ACIDS
- OMEGA 3 AND 6 OILS HUMA UKOLL IMPORTANTI GĦALL-WAQT IT – TNISSIL
- DAWN JGĦINU FIL-PRODUZZJONI TAL-BAJD, BIEX JIKBRU IŻ-ŻGĦAR U JGĦINU L-IMMUNITA TAL-GĦASAFAR
- DAWN IT-TIP TA'FATTY ACIDS L-GĦASFUR MHUX KAPAĊI JIPPRODIĊIHOM U IŻ-ŻRIERAGĦ HU DEFIĊENTI F-DAWN IT-TIP TA'NUTRIJENTI
SORSI TAN-NUTRIJENTI
NUTRIENT |
LIKELIHOOD OF DEFICIENCY |
WHERE IT'S FOUND |
Protein |
|
Eggs, oil seeds |
Linoleic acid |
Unlikely in seed-based diets; Moderately likely in low-fat processed diets |
Safflower oil, sunflower oil |
Vitamin A |
Moderately likely |
Carrots, alfalfa meal, spinach, parsley, kale, dandelion, turnip greens, egg, cheese |
Vitamin D3 |
Unlikely if sufficient UV liGĦting is provided |
Eggs -- especially yolk |
Vitamin E |
Unlikely if the diet contains oil seeds |
Safflower oil, alfalfa meal, sunflower seeds, safflower seeds, cereal grains |
Vitamin K |
Unlikely |
Parsley, spinach, Brussels sprouts, lettuce, broccoli, carrots, turnip greens, eggs |
Thiamin |
Unlikely |
Dried brewer's yeast, rice bran, sunflower seeds, peas and beans, millet, carrots, eggs, most whole grains, alfalfa meal |
Riboflavin (B2) |
Moderately likely in seed-based diets; unlikely in formulated diets |
Brewer's yeast, eggs, alfalfa meal, millet, peas, beans |
Niacin |
Moderately likely in a seed-based diet |
Yeast products, sunflower seeds, wheat, barley, alfalfa meal |
Pyridoxine (B6) |
Unlikely |
Brewer's yeast, eggs, sunflower and safflower, peas, alfalfa meal, flax, millet, buckwheat, wheat, other whole grains |
Pantothenic acid |
Unlikely |
Royal jelly, yeast products, eggs, sunflower and safflower seeds, alfalfa meal, peas, millet, wheat, oats, other whole grains |
Biotin |
Unlikely |
Safflower, eggs, molasses, oats, peas, alfalfa meal, barley, beans, wheat, flax |
Folic acid |
Moderately likely in seed-based diets |
Yeast products, alfalfa, eggs, beans, wheat, oats, other whole grains, wheat flour, Kellogg's Product 19 cereal, beets, spinach |
Vitamin B12 |
Likely in a seed-based diet |
Eggs, yeast products, peas, beans, spirulina |
Choline |
Unlikely |
Yeast products, rape seed, sunflower and safflower seeds, alfalfa meal, most whole grains, eggs, peas, beans |
Calcium |
Likely |
Calcium carbonate -- in cuttlebone, egg shell; dicalcium phosphate, alfalfa meal, kelp, cheese |
Phosphorus |
Unlikely |
Dicalcium phosphate, brewer's yeast, most oil seeds, cereal grains, egg |
Sodium |
Likely |
Salt, dried parsley, dried leafy vegetables, dried carrots, alfalfa meal, eggs |
Chlorine |
Unlikely |
Salt, molasses, alfalfa meal, carrot, dried parsley, egg, green leafy vegetables, broccoli, cereal grains |
Potassium |
Unlikely |
Dried carrot, alfalfa meal, molasses, dried apricots, bananas, brewer's yeast, legumes, oil seeds, sunflower, dried fruits and vegetables, cereal grains |
Magnesium |
Unlikely |
Kelp, sunflower, safflower and other oilseeds, alfalfa meal, brewer's yeast |
Manganese |
Moderately likely |
Dicalcium phosphate, calcium carbonate e.g. eggshell or cuttlebone, hemp seed, wheat products, oat products |
Iron |
Unlikely |
Dried parsley, calcium carbonate e.g. eggshell or cuttlebone, alfalfa meal, brewer's yeast, most cereal grains--especially millet, barley, oats, canary grass seed; dried carrots |
Zinc |
Unlikely |
Wheat, oats, sunflower |
Copper |
Unlikely |
Molasses, brewer's yeast, oil seeds, sunflower, peas, alfalfa meal, cereal grains |
Iodine |
Moderately likely |
Molasses, egg, cheese, brewer's yeast |
Selenium |
Unlikely |
Brewer's yeast, oil seeds, alfalfa meal, rice, dried parsley and spinach, oats, cheese, egg |
ZRIERAGĦ
ŻRIERAGĦ
- CHIA SEEDS –OMEGA 3 FATTY ACIDS, PROTEIN, CALCIUM. MAGNESIUM, FOSFRU, VITAMINI B COMPLEX
- GĦALEF 3-4 DARBIET FIL ĠIMGĦA WAQT IT-TNISSIL
- FONIOPADDY SEED- GĦANDHA NUTRIJENTI LI JIKKONTROLLAW IL-KOĊĊIDJOSI
- GĦALEF DAQS 3 MGĦAREF GĦALL – 30 GĦASFUR
- BELLA DE NOCHE- TISSUPLIXXI L-GĦASFUR BL-ANTIOSSIDANTI U NUTRIJENTI GĦALL-KULUR AĦMAR - TISTA TITMAGĦHA KULJUM
KIF TIKALKULA AMMONT TA'PROTEINA FIT-TAĦLITA
- 100 G BUCKWEAT (11.4% PROTEIN) = 11.4 G
- 200G CANARY SEED (14.9 5 PROTEIN) = 29.8 G
- 100G OATS SEED (11.4% PROTEIN) = 11.4 G
- 100G MUNG BEANS (35% PROTEIN) = 35G
- 500G 87.6G PROTEIN FIT TAĦLITA
- BĦALA PERĊENTAĠĠ =17.52%
- TINSEWX LI TAĦLITA GĦALL BREEDING TRID JKOLLHA PERĊENTAĠĠ TA' PROTEINA TA' MHUX INQAS MINN 18-22%
INSETTI
- L-IKTAR POPOLARI HUMA MEALWORMS
- SORS TAJJEB TA'PROTEINA (20%), XAĦAM (12.72%), MOISTURE (62.44%), FIBER (1.73), KALĊJUM (133 PPM) FOSFRU (3345PPM)
- JEŻISTU WKOLL CRIĊKETS, WAX-WORMS U MAGGOTS
- NIXFIN VS FRIŻATI
- NIXFIN GĦANDHOM AMMONT TA'PROTEINA IKTAR – 52%
- FAĊLI BIEX ITTIHOM L-GĦASAFAR
MARD WAQT IT-TNISSIL
- KOĊĊIDJOSI
- SALMONELLA
- COLIBACILLOSIS / E.COLI
- BLACK SPOT – CIRCOVIRUS, ATOXOPLASMOSIS (KOĊĊIDJOSI), ORNITHOSIS (CHLAMIDIA), MYCOPLASMA
- MARD LI JINFETTAW IŻ-ŻGĦAR – INFEZZJONI FIL- FWIED U ORGANI TAL-MADWAR
- GOITRE TAFFETWA IL-FERTILITA U TIĠI MINN NUQQAS TA'IODJU FIN-NUTRIZZJONI
- IPPROVDI L-GĦASAFAR LUGOL-IODINE DARBA FIL-ĠIMGĦA
GRAZZI MINN GĦAND BORG CARDONA